برخی مواقع پس از ثبت شرکت، سهامداران نیاز به تغییر در اعضای شرکت خواهند داشت. تغییر سهامداران، عموما طی نقل و انتقال سهام انجام می‌شود.
سهم، بخشی از سرمایه‌ی شرکت سهامی است که میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن را مشخص می‌کند.
ورقه‌ی سهم، سندی است قابل معامله که تعداد سهام صاحب آن را تعیین می‌کند.
واژه‌ی «سهام»، مخصوص شرکت‌های سهامی اعم از سهامی خاص و سهامی عام بوده و در سایر شرکت‌ها (مانند شرکت با مسئولیت محدود، شرکت تعاونی و…) از عبارت «سهم الشرکه» استفاده می‌شود.
کل سرمایه‌ی یک شرکت، به قطعات سهام تقسیم شده و جمع مبلغ اسمی سهام در شرکت سهامی، معرف سرمایه‌ی آن شرکت است.
سهامداران یک شرکت، معمولا حقوق مساوی دارند. این حقوق شامل میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب سهم بوده و برای استفاده از آن‌ها، دارنده‌ی سهم باید مبلغ اسمی سهامی را که پذیره نویسی نموده، در مهلت قانونی پرداخت کند.
انواع سهام
- سهام با نام: بر مالکیت یک شخص خاص دلالت کرده و نام و مشخصات صاحب آن در ورقه‌ی سهم (و در دفتر ثبت سهام شرکت) درج شده است.
- سهام بی نام: به صورت سند در وجه حامل تنظیم شده و هر شخصی که آن را در اختیار داشته باشد، مالک آن شناخته می‌شود (مگر خلاف آن ثابت شود). نقل و انتقال سهام بی نام نیاز به رعایت تشریفات خاصی ندارد.
- سهام ممتاز: سهامی که دارای مزایای خاص و ویژه‌ای است (با رعایت مقررات قانون تجارت).
- سهام وثیقه: صرفا در مورد اعضای هیات مدیره شرکت‌های سهامی وجود داشته و در مواد 114 و 115 لایحه‌ی اصلاحی قانون تجارت نام برده شده است.
- سهام مدیریتی: مقدار سهمی از یک شرکت است که دارنده‌ی آن، (طبق اساسنامه‌ی شرکت) اختیار تعیین حداقل یک عضو را در هیات مدیره‌ی شرکت دارد.
- سهام کنترلی: حداقل سهامی که دارنده‌ی آن نیاز دارد تا بتواند اکثریت اعضای هیات مدیره‌ی شرکت را انتخاب کند.
مدارک لازم جهت نقل و انتقال سهام شرکت
- کپی آگهی تاسیس
- کپی روزنامه‌ی رسمی تاسیس
- کپی شناسنامه و کارت ملی تمامی سهامداران فعلی و جدید
- کپی آگهی آخرین تغییرات (در صورت وجود)
نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص
با توجه به اینکه سرمایه‌ی شرکت‌های سهامی، وثیقه‌ی طلبکاران بوده و شخصیت شرکا در آن اهمیتی ندارد، نقل و انتقال سهام در آن آزادانه بوده و هر شریک می‌تواند با انتقال سهم خود، از شرکت خارج شود. البته مجمع عمومی یا مدیران شرکت می‌توانند این آزادی را محدود کرده و شروطی برای انتقال سهام قرار دهند.
پس به طور خلاصه، اگر در اساسنامه‌ی شرکت سهامی خاص، شرطی مبنی بر منوط کردن انتقال سهام به تصمیم مجمع عمومی یا هیات مدیره وجود نداشته باشد، نقل و انتقال سهام کاملاً آزاد است.
مراحل نقل و انتقال سهام در شرکت سهامی خاص
- تنظیم صورتجلسه
- مراجعه‌ی واگذار کنندگان سهامی و گیرنده به اداره‌ی مالیاتی ممیز مالیاتی شرکت مربوطه
- پرداخت مالیات انتقال سهام و اخذ گواهی پرداخت مالیات
- ارائه‌ی مدارک ثبتی
تبدیل سهام با نام به بی نام
این تبدیل زمانی اتفاق می‌افتد که شرکت به علت عدم تایید قیمت سهام، ناچار به انتشار سهام با نام شود و بعداً که تمام آن پرداخت شد، برای تسهیل قصد دارد سهام با نام را به بی نام تبدیل کند.
برای با خبر شدن دارندگان سهم، این تصمیم باید در روزنامه‌ی کثیرالانتشاری که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن منتشر می‌شود درج شده و مهلتی بیشتر از دو ماه به صاحبان سهام داده شود.
پس از به پایان رسیدن این مهلت، به تعداد سهامی که تبدیل نشده باشد، سهام بی نام صادر و در مرکز شرکت نگاه داری می‌شود تا با مراجعه‌ی دارندگان سهام با نام، سهام آنان اخذ و باطل و سهام بی نام به آن‌ها داده شود.
تبدیل سهام بی نام به با نام
اگر شرکت بخواهد شرکای خود را بشناسد، می‌تواند سهام بی نام را به سهام با نام تبدیل کند.
برای با خبر شدن دارندگان سهم، این تصمیم باید سه نوبت، هر بار به فاصله‌ی پنج روز، در روزنامه‌ی کثیرالانتشاری که آگهی‌های مربوط به شرکت در آن منتشر می‌شود درج شده و مهلتی بیشتر از شش ماه از تاریخ اولین انتشار آگهی به صاحبان سهام داده شود. همچنین در آگهی اعلام خواهد شد که پس از انقضای این مهلت، همه‌ی سهام بی نام شرکت، باطل شده تلقی می‌گردد.
موسسه توسعه و ابتکار مسیحا، آماده‌ی خدمت رسانی به شما، در زمینه‌های نقل و انتقال سهام، ثبت شرکت، ثبت برند، ثبت تغییرات شرکت و… خواهد بود.
